eriÅŸimin engellenmesiPosted by Ozel Paylasimlar on September 16th, 2021 Eri?imin engellenmesi ve içeri?in yay?ndan kald?r?lmas?, 5651 say?l? Kanun’da düzenlenmi?tir. Bu yaz?m?zda bu iki kurumla ilgili aç?klamalar ve yap?lmas? gerekenlerden bahsedece?iz: A) Genel Olarak?nternet kullan?m?n?n yayg?nla?mas?na ba?l? olarak internet üzerinden i?lenen suçlar da art?? göstermi?tir. Bu nedenle suçlarla mücadele de eri?imin engellenmesi ve içeri?in yay?ndan kald?r?lmas? etkin h?zl? ve etkin bir yoldur. 04/05/2007 tarihinde TBMM’ce kabul edilen 5651 say?l? Kanun bu iki hususu ayr?nt?l? olarak düzenlemi?tir. Ya?ad???m?z ça??n ve teknolojinin geli?mesine ba?l? olarak insan al??kanl?klar? da de?i?im göstermektedir. Eskiden yap?lan birçok ?ey art?k yap?lmamaktad?r. Geçmi?te çok popüler olan ?eyler de zamanla popülaritesini yitirmektedir. Gazete ve dergiler yerini Twitter, Facebook gibi programlara b?rakm??t?r. Radyo ve televizyonlar da art?k Youtube ve Netflix kadar güncel de?ildir. Tüm bu de?i?imler beraberinde suç tiplerini ve i?leni? ?ekillerini de de?i?tirmi?tir. Ülkemizde yarg?daki i? yükünün fazlal???, uzun yarg?lamalar? da beraberinde getirmi?tir. Buna ba?l? olarak, yarg?lama yap?lmadan hak ihlallerinin h?zl? bir ?ekilde sonland?r?lmas? gerekmektedir. Bu amaçla birtak?m düzenlemeler yap?lmas? zaruri hale gelmi?tir. Bu zaruretin sonucu olarak internetten içerik, resim, haber silme ve kald?rma gibi durumlar hukukumuza girmi?tir. Sanal ortamdaki önlenemez geli?melere ba?l? olarak eri?imin engellenmesinin önemi her geçen gün daha da artm??t?r. Dijital ortamdaki geli?meler, insanlar?n bilgi ve habere daha h?zl? bir ?ekilde ula?mas?na imkân sa?lam??t?r. Bu durum birçok fayda ile birlikte birtak?m zararlar? da beraberinde getirmi?tir. Faydal? bir bilgi veya haber saniyeler içerisinde büyük kitlelere ula?abilmektedir. ?nsanlar?n ki?ilik haklar?n? zedeleyen bir resim veya video da bir t?kla tüm dünyada dola??ma sokulabilmektedir. Art?k her ?ey bir an diyebilece?imiz k?sa bir süre de gerçekle?mektedir. Bu durum da internet ortam?nda yap?lan ihlallerin de ayn? h?zla kald?r?lmas?n? veya engellenmesini gerekli k?lmaktad?r. ?nternet ortam?nda i?lenen suçlarla mücadele ad?na en etkili ve h?zl? yol olarak “eri?imin engellenmesi ve içeri?in yay?ndan kald?r?lmas?” kurumlar? kar??m?za ç?kmaktad?r. B) Eri?imin Engellenmesi5651 say?l? yasan?n 2/o bendinde tan?m? ?u ?ekilde yap?lm??t?r. Alan ad?ndan, IP adresinden, içeri?e (URL) üzerinden ve benzeri yöntemler kullan?larak eri?imin engellenmesidir. ?nsanlar?n ki?ilik haklar?n? zedeleyen bir haber, resim veya videoya ula??m?n?n engellenmesinde, ilgili mevzuat? bilmek ve uzman bir ekiple çal??mak h?zl? sonuç alma ad?na büyük önem arz etmektedir. Eri?imin engellenmesi, yarg?lamadan önce ortaya ç?kmas? muhtemel zarar? asgari düzeye indirmeyi amaçlamaktad?r. Bu haliyle bir koruma tedbiridir. Bu ?ekilde bir taraftan ki?ilik hakk?na sald?r? nedeni ile ceza soru?turmas? süreci devam edecektir. Ve yarg?lama sonunda suçlular?n cezaland?r?lmalar? sa?lanacakt?r. Di?er taraftan engelleme ile ihlal sonland?r?larak h?zl? bir ?ekilde sonuç al?nacakt?r. Bu müessesenin kanunda yap?lan tan?m?ndan yola ç?karak engellemenin tek bir yol veya yöntemle yap?lmad???n? söyleyebiliriz. 5651 say?l? yasan?n ikinci maddesine göre eri?imin engellenmesi 3 ?ekildedir: 1-Alan Ad?ndan Eri?imin Engellenmesi“Domain name” de dedi?imiz alan ad? herhangi bir internet sitesine ba?lanmak için kullan?lan isimdir. ?nternet ortam?nda her bir alan ad? yaln?zca bir kez tescil edilmektedir. Bu nedenle ayn? alan ad?na sahip iki tane internet sitesinin bulunmamaktad?r. Alan ad? üzerinden yap?lan engellemelerde sitenin tamam?na ula??m engellenmektedir. 2-IP adresinden Engelleme“Internet Protocol” k?saca “IP“olarak ifade edilmektedir. IP; internet üzerinden yap?lan tüm veri al??veri?lerinde kullan?lmaktad?r. IP, bu i?lemlerde a?lara ba?lanan telefon, bilgisayar gibi aletlerin kimli?ini tan?mlar. Bu yol kullan?larak yap?lan eri?im engellemelerinde ilgili web sitelerinin konumland??? sunucular?n engellenmesi sa?lanmaktad?r. Yani bir sunucunun IP adresinin engellenmesi durumunda sadece internet sitesi engellenmemektedir. Ayr?ca bu sunucudan yay?n yapan bütün internet sitelerinin eri?imi kullan?lamamaktad?r. 3-URL EngellemesiURL; internet kullan?c?lar?n?n internette dola??rken adres çubu?unda gördükleri aç?k adres bilgileridir. Bu yöntemde sadece hukuka ayk?r? olan ve ki?ilik haklar? ihlali sonucunu do?uran veriye ula??m engellenmektedir. Sayd???m?z tüm bu eri?imin engellenmesi yöntemlerinin uygulanma s?ras? bak?m?ndan kanun koyucu terditli bir sistem benimsemi?tir. Buna göre kararlar öncelikle ihlalin gerçekle?ti?i k?s?m ile ilgili olarak (URL vb. ?eklinde) içeri?e eri?imin engellenmesi yöntemiyle verilmektedir. Zorunlu olmad?kça internet sitesinde yap?lan yay?n?n tümüne yönelik engelleme karar? verilemez. Ancak, teknik olarak,
durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak da bu yönde eri?imin engellenmesi karar? verilebilir. Daha sonra içeri?in yay?ndan ç?kar?lmas? halinde; bu karar kald?r?l?r. Kald?rma karar? soru?turma evresinde Cumhuriyet savc?s?, kovu?turma evresinde mahkeme taraf?ndan verilir. 5651 say?l? yasa, eri?imin engellenmesinin yan?nda hukuka ayk?r? içeri?in yay?ndan kald?r?lmas?na da imkân tan?m??t?r. C) ?çeri?in Yay?ndan Kald?r?lmas??çeri?in yay?ndan kald?r?lmas?; içerik veya yer sa?lay?c?lar taraf?ndan içeri?in sunuculardan veya bar?nd?r?lan içerikten ç?kar?lmas?d?r. Ki?ilik haklar?; ki?inin ad?n?, resmini, ki?iye ili?kin bir videoyu veya haberi de kapsamaktad?r. Tüm bu hususlara ili?kin ihlaller ki?ilik haklar?na ve özel hayat?n gizlili?ine sald?r? olarak kabul edilir. Bundan dolay?, sayd???m?z hallere ili?kin ihlallerde eri?imin engellenmesi ve içeri?in yay?ndan kald?r?lmas? mümkün olabilmektedir. Aç?klamalar?m?z ?????n da ki?ilik haklar?na ili?kin ihlallerde ?u tip sonuçlar elde edilebilmektedir.
D) Karar Alma Süreci?çeri?in ç?kar?lmas? ve eri?imin engellenmesi karar?, soru?turma evresinde Sulh Ceza Hakimi taraf?ndan verilir. Kovu?turma evresinde ise yarg?lamay? yapan mahkeme taraf?ndan verilir. Soru?turma evresinde, gecikmesinde sak?nca bulunan hallerde Cumhuriyet savc?s? taraf?ndan da bu karar verilebilir. Bu durumda Cumhuriyet savc?s? karar?n? yirmidört saat içinde Sulh ceza hâkiminin onay?na sunar. Sulh Ceza Hâkimi, karar?n? en geç yirmidört saat içinde aç?klar. Bu süre içinde karar?n onaylanmamas? halinde tedbir, Cumhuriyet savc?s? taraf?ndan derhal kald?r?l?r. Kanun koyucu 5651 say?l? yasan?n 9. Maddesinde içeri?in kald?r?lmas?na ili?kin ek bir yol daha öngörmü?tür. Buna göre, ilk olarak internet ortam?nda yap?lan yay?n?n içeri?i nedeniyle ki?ilik haklar?n?n ihlal edildi?ini iddia eden
içerik sa?lay?c?s?na ba?vuracaklard?r. Buna ula?amamas? hâlinde yer sa?lay?c?s?na ba?vurarak uyar? yöntemi ile içeri?in yay?ndan ç?kar?lmas?n? isteyebileceklerdir. Ancak böyle bir ba?vuru yapmaks?z?n direk olarak Sulh Ceza Hakimli?ine ba?vuru yapmakta mümkündür. E) Karar?n Uygulanma SüreciHâkim, mahkeme veya Cumhuriyet savc?s? taraf?ndan verilen Eri?imin engellenmesi ve ?çeri?in yay?ndan kald?r?lmas? kararlar?n?n birer örne?i, gere?i yap?lmak üzere Bilgi Teknolojileri ve ?leti?im Kurumuna gönderilir. Bu kararlar kural olarak süresizdir. Ancak istenen amac? gerçekle?tirecek nitelikte görülürse belirli bir süreyle s?n?rl? da olabilir. Karar?n gere?i, derhal ve en geç karar?n bildirilmesi an?ndan itibaren dört saat içinde yerine getirilir. Koruma tedbiri olarak verilen kararlara ili?kin olarak 5271 say?l? Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz edilebilir. F) Ko?ullar?Gerek eri?imin engellenmesi gerekse içeri?in yay?ndan kald?r?lmas? ancak belli suçlar aç?s?ndan verilir. Ve birtak?m ?artlar?n gerçekle?mesi halinde uygulan?r. 1) Hangi Suçlar Bak?m?ndan Uygulan?rHer suç aç?s?ndan engelleme ve yay?ndan kald?rma karar? verilemeyecektir. 5651 say?l? yasan?n 8/1. Maddesi uyar?nca sadece a?a??da sayaca??m?z katalog suçlar aç?s?ndan bu kararlar verilebilecektir. a) 26/9/2004 tarihli ve 5237 say?l? Türk Ceza Kanunu’nda yer alan; 1) ?ntihara yönlendirme (madde 84), 2) Çocuklar?n cinsel istismar? (madde 103, birinci f?kra), 3) Uyu?turucu veya uyar?c? madde kullan?lmas?n? kolayla?t?rma (madde 190), 4) Sa?l?k için tehlikeli madde temini (madde 194), 5) Müstehcenlik (madde 226), 6) Fuhu? (madde 227), 7) Kumar oynanmas? için yer ve imkân sa?lama (madde 228), suçlar?. b) 25/7/1951 tarihli ve 5816 say?l? Atatürk Aleyhine ??lenen Suçlar Hakk?nda Kanunda yer alan suçlar. c) 29/4/1959 tarihli ve 7258 say?l? Futbol ve Di?er Spor Müsabakalar?nda Bahis ve ?ans Oyunlar? Düzenlenmesi Hakk?nda Kanunda yer alan suçlar. Yaln?zca içeri?i yukar?da sayd???m?z suçlara ili?kin olarak içeri?in ç?kar?lmas?na veya eri?imin engellenmesine karar verilir. Bu suçlar d???ndaki herhangi bir suça ili?kin olarak engellemeye karar verilemeyece?i gibi içeri?in kald?r?lmas?na da hükmedilemez. 2)Hangi ?artlarda Uygulan?rEri?imin engellenmesine ve içeri?in yay?ndan kald?r?lmas?na belli ?artlar?n bir arada bulunmas? halinde karar verilebilmektedir. Genel olarak bu ?artlar? ?u ?ekilde s?ralayabiliriz.
Bu ?artlar dahilinde ki?ilik haklar? ihlal edilen kimseler bu karar?n verilmesini talep edebilirler. Hangi eylem ve ya yay?nlar?n;
her somut olay?n özelliklerine göre ayr? ayr? de?erlendirilmektedir. G) Sona ErmesiEri?imin engellenmesi ve içeri?in yay?ndan kald?r?lmas? kararlar? birer koruma tedbiri niteli?indedir. Bundan dolay? da tedbir niteli?indeki bu kararlar mutlak de?ildir. Bunun yan? s?ra bu tip kararlar?n al?n?p uygulanmas? ceza soru?turmas?n?n devam?na da engel te?kil etmez. Bu kararlar?n devam? veya sona ermesi ceza soru?turmas? ve kovu?turmas?n?n sonucuna ba?l?d?r. Öte yandan soru?turma sonucunda kovu?turmaya yer olmad??? karar? verilmesi halinde karar kendili?inden hükümsüz kal?r. Bu durumda Cumhuriyet savc?s?, hükümsüz kalan karar? Bilgi Teknolojileri ve ?leti?im Kurumuna gönderir. Bu karara internet sitesinin adresini ve kovu?turmaya yer olmad??? karar?n?n bir örne?ini de ekler. Kovu?turma evresinde beraat karar? verilmesi halinde, karar kendili?inden hükümsüz kal?r. Bu durumda mahkemece hükümsüz kalan karara konu internet adresini belirtmek suretiyle, beraat karar?n?n bir örne?i Kuruma gönderilmektedir. H)SonuçGeli?en bilgi teknolojileri ve internet arac?l???yla insano?lu bilginin gücünden yararlanmaktad?r. Ayn? zamanda internet ortam?ndaki hukuka ayk?r? içeriklerle mücadele etmek durumunda kalmaktad?r. Ki?iler derya büyüklü?ünde olan internet ortam?nda kendilerine yap?lan sald?r?lara büyük oranda engel olamamaktad?rlar. Ancak eri?imin engellenmesi ve içeri?in yay?ndan kald?r?lmas? yollar?yla k?sa bir süre içerisinde bu sald?r?lar? ve ihlalleri ortadan kald?rma imkanlar? bulunmaktad?r. Uzman bir bili?im ekibi ve hukukçu kadrosu bu konuda öne arz etmektedir. Bu ?ekilde internet ortam?nda ki?ilik haklar?na sald?r? te?kil eden bir habere k?sa bir süre içerisinde ula??m engellenebilmektedir. Ayr?ca bu haberin yay?ndan kald?r?lmas? da mümkün olmaktad?r. Bu yöntem ile Youtube’de özel hayat?n gizlili?ini ihlal eden bir videonun engellenmesi olanakl?d?r. Ayn? zamanda ?nstagram’daki bir foto?raf?n içeri?inin yay?ndan kald?r?lmas? da oldukça kolayd?r. Bunun gibi internetin hangi mecras?nda olursa olsun ki?ilerin haklar?n? ihlal eden haber, resim veya Like it? Share it! More by this author |